Safarikikkers en padden

In 2002 hebben we in ZieZoo geschreven dat de gemeente maatregelen had genomen om het massaal doodrijden van overstekende padden en kikkers op de wegen die het safaripark insluiten, te voorkomen. Zodra in het vroege voorjaar de temperatuur ‘s nachts boven de vijf graden komt, gaan de overwinterende dieren trekken. Als via een magneet worden ze aangetrokken door waterpartijen waarbij ze vaak behoorlijke afstanden afleggen.

Er komen in de droge bossen ten noorden van het safaripark en openluchtmuseum duizenden van deze amfibieën voor en bij zwoel weer kunnen er per nacht vele honderden onderweg zijn naar de waterpartijen in de genoemde parken waar zij paren en hun eieren afzetten.

De maatregelen van de gemeente bestonden uit het aanbrengen van zo’n anderhalve kilometer paddenraster langs de bosranden die de kruipers en springers het oversteken belet. Op regelmatige afstand is er echter een opening die de dieren een doorgang biedt naar een zestigtal vangemmers. Deze emmers worden na ‘warme’ nachten door een twintigtal vrijwilligers die via de Arnhemse afdeling van het IVN zijn geworven, ’s morgens vroeg aan de overkant van de weg geleegd waarbij zorgvuldig het aantal bruine kikkers en padden wordt geteld.

Op deze manier is exact bekend hoeveel dieren er in de afgelopen vier jaar naar de vijver(s) in het safaripark (en ook bij bijvoorbeeld de gorilla’s en chimpansees) op weg zijn geweest.

Bioloog Frans Koops heeft zich eens gebogen over deze aantallen en geconstateerd dat er op de eerste plaats soms behoorlijke verschillen per jaar in zaten maar ook dat er over de gehele periode nauwelijks een substantiële groei in de aantallen zat. Het gaat om zo’n 2000 – 2500 padden en 1000 –1500 kikkers. Er zijn natuurlijk tal van factoren te bedenken die de aantallen beïnvloeden zoals het weer, beschikbaarheid van voedsel, ziektes, roofdieren, enzovoort. Maar het is natuurlijk toch een beetje teleurstellend wanneer je vier jaar gedurende een aantal weken vroeg je bed uit gaat om dieren te redden, dat er dan geen echte toename van de populaties valt te constateren.

Koops heeft daarom besloten om dit jaar wat onderzoek te gaan doen, met name aan de ei-afzet en het overleven van de larfjes in het water. Het zou bijvoorbeeld wel eens kunnen zijn dat er gewoon te veel eieren worden geproduceerd. Er zijn dan zoveel kikkervisjes dat er niet genoeg voedsel voor ze is en dat ze elkaar zelfs gaan opvreten (wat wel bekend is van deze dieren). Of wellicht zijn er dieren die zich tegoed doen aan de larfjes of jonge kikkertjes en padden die het land op gaan. Het is interessant om te weten in welk stadium de grote uitval plaatsvindt en op welke wijze.

Als het resultaat van de overzet-campagne geen toename oplevert van het aantal dieren dat zich voortplant, zou je kunnen concluderen dat in dit geval mogelijk het maximale aantal kikkers en padden in ‘onze’ bossen al gehaald is en dat het paddenraster niets meer bijdraagt. Maar in elk geval bespaart het veel van deze beschermde dieren een akelige dood..