Tentoonstelling ‘Foute souvenirs, goede souvenirs’

Eind juli wordt een tentoonstelling geopend in de ruimte aan de uitgang van de Ocean. De tentoonstelling richt zich op enkele bedreigingen van het leven in de oceanen. Sommige van die bedreigingen lijken best oplosbaar. Als iedereen die als toerist een koraalrif bezoekt wat beter oplet welke souvenirs hij mee neemt, scheelt dat al een heleboel. De tentoonstelling is in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds, Nederland opgezet.

De flexibele natuur

Koraalriffen zijn fantastisch mooie ecosystemen. Je komt bij het snorkelen ogen tekort om alle kleuren en vormen in je op te kunnen nemen. Ook voor wetenschappers blijft het koraalrif boeien. Al die dieren en planten leven met elkaar samen en vertonen vaak de meest bizarre aanpassingen om zich zo succesvol mogelijk staande te houden in een wereld vol gevaar. Eten of gegeten worden is daarbij een keiharde, maar normale natuurwet. Zolang er maar genoeg jongen bijkomen om de populatie op peil te houden is er geen probleem. De natuur is erg flexibel, en ook koraalriffen zijn best in staat allerlei veranderingen en invloeden van buitenaf te overleven. Maar als de veranderingen te ingrijpend zijn, zoals wanneer een essentiële soort volledig wordt weggevangen, is er vaak geen redden meer aan. Sommige soorten kunnen zich dan tot plagen ontwikkelen, anderen komen in de verdrukking en sterven uit.

Bedreigingen

De tentoonstelling staat stil bij een aantal bedreigingen van de dierenwereld op een koraalrif en in andere delen van de oceaan. Wereldwijd wordt ruim 60% van de koraalriffen momenteel bedreigd. Vrijwel alle bedreigingen zijn direct of indirect veroorzaakt door de mens. Lucht, water en land worden vervuild, wat leidt tot broeikaseffect, vergiftiging, afzetting van slib en olieresten en overmatige algengroei. Ook door overbevissing of bouwactiviteiten neemt het aantal gezonde koraalriffen in rap tempo af.

Hoewel het verboden is wordt in veel landen dynamiet gebruikt bij het vissen. Hierbij wordt een molotovcocktail in een school vissen tot ontploffing gebracht, alle vissen worden gedood of verdoofd en daardoor makkelijk gevangen. Het koraalrif onder de school is totaal aan gruzelementen en gaat dood. Zo zijn er nog tal van andere voorbeelden te noemen.

Aan veel van deze bedreigingen kunnen we niet direct iets doen vanuit Nederland. Maar als we bijvoorbeeld wat beter opletten wat we kopen als aandenken aan een onvergetelijke vakantie, kunnen we in ieder geval de bedreigingen van de handel in koraalskeletten, gedroogde zeepaardjes, schelpen etc. etc. aanzienlijk verminderen.

Het Wereld Natuur Fonds probeert onder meer door deelname in deze expositie niet alleen bekendheid te geven aan de negatieve effecten van de handel in ‘foute’ souvenirs, maar geeft in de expositie ook voorbeelden van projecten in en om koraalriffen. Vaak gaat het er daarbij om de lokale bevolking aantrekkelijke alternatieve inkomstenbronnen te bieden om de afhankelijkheid van de bedreigende activiteiten te doorbreken. Het Wereld Natuur Fonds kan die projecten alleen dankzij de welverdiende steun van haar donateurs uitvoeren.