De Palo verde is een grote struik, maar kan ook een kleine boom worden van vijf tot maximaal twaalf meter hoog. Wat meteen opvalt, is dat deze plant een groene bast heeft op stam en takken. De blaadjes zijn zeer klein en vallen snel af tijdens lange droge perioden, dus het is mooi meegenomen dat de groene takken en stam van de Palo verde bladgroenkorrels bevatten en dus mee kunnen helpen met de fotosynthese. Als de plant bloeit, bloeit hij overdadig en knalgeel. Je ziet dan bijna het groen van de takken niet meer. Als de bloemen bestoven zijn, dan ontstaan (kenmerkend voor de vlinderbloemigen, waartoe ook de erwt behoort) peultjes met meerdere zaden erin.
De Palo Verde wortelt vrij diep. Zo kan hij goed het grondwater bereiken én het zorgt ervoor dat hij stevig staat. Hij heeft namelijk een voorkeur voor de relatief vochtige plekken in woestijngebieden, zoals rivierbeddingen die opgedroogd zijn. Maar als hevige regenbuien (ja, die vinden af en toe plaats in de woestijn!) die droge beddingen weer in flinke rivieren veranderen, is het wel handig dat de Palo verde stevig geworteld is.
Insecten, met name solitaire bijen, zijn de bestuivers van deze plant. Hij trekt daarnaast ook vliegen aan en kevers ter bestuiving van zijn bloeiwijzen. Verder leeft de ‘Palo verde kever’ (Derobrachus hovorei) van de plant, maar dan vooral omdat hij dode stukken hout opeet. Kleine knaagdieren en vogels eten graag de peulen van de Palo verde, maar die peulen zijn vrij moeilijk open te krijgen, dus niet alle vogels slagen daar in. Ook interessant is dat diverse soorten gravende bijen nectar en stuifmeel van de plant gebruiken in hun ondergrondse nesten.
Juist omdat de Palo verde zo diep en stevig wortelt, wordt hij soms gebruikt als hulpmiddel bij het tegengaan van erosie. De wortels houden de grond waarop hij staat mooi vast, waardoor de grond minder snel wegspoelt. Daarnaast kun je (ook als mens!) de erwten van de boom eten en je eet ze dan net als ‘gewone’ erwten. Ook de bloemen kun je eten, zowel vers als gekookt. Het hout werd en wordt gebruikt door diverse native American stammen om houtsnijwerk van te maken. Ook wordt de Palo verde medicinale en spirituele eigenschappen toegeschreven.
De Palo verde is niet bedreigd op het moment, de situatie van de populatie is door de IUCN gecategoriseerd als ‘minste zorg’ behoevend. De populatie is stabiel, dus neemt op het moment niet drastisch af. Het laatste moment dat de IUCN de populatie onder de loep heeft genomen was in 2019.
Er staan meerdere Palo verdes in de Desert. Een mooi exemplaar is een boompje van twee à drie meter hoog dat je kunt zien vanaf het pad ter hoogte van de T-rex-schedel. Je loopt vanaf de schedel in de richting van het midden van de hal (wel op het pad blijven, natuurlijk) en vlak voordat je links de tunnel in gaat, kijk je over de rotsen heen rechtdoor. Daar staat een mooi exemplaar, met flinke takken en een mooie kroon.
