Dennis verzorgt brilbladneusvleermuizen

Dennis verzorgt samen met zijn collega-dierverzorgers deze bijzondere zoogdieren, die relatief nauw verwant zijn aan primaten en dus ook aan de mens. “Eén keer per jaar, meestal ergens in het najaar, vangen we alle brilbladneusvleermuizen die in het grotverblijf leven in de avonturentunnel tussen de Bush en de Desert,” vertelt hij. “Voor het welzijn van de dieren is het namelijk belangrijk dat de verhouding mannetjes-vrouwtjes niet teveel onder druk komt te staan. Normaal gesproken leeft deze vleermuissoort in haremgroepen, terwijl ook vrijgezellengroepen voorkomen. Wanneer er naar verhouding teveel mannetjes in de groep leven, dan proberen al die mannetjes voor zichzelf vrouwtjes te schaken. Dat leidt tot onderlinge gevechten en kan een hoop stress in de groep veroorzaken. Wij streven daarom naar een verhouding van ongeveer één derde mannetjes en twee derde vrouwtjes.”

Bij de meest recente telling in het najaar van 2021 bleken er bijvoorbeeld 337 dieren in het grotverblijf te leven: 122 mannetjes, 213 vrouwtjes en 2 jongen waarvan het geslacht nog niet bekeken kon worden, omdat ze nog zo klein waren dat ze zich stevig aan moeders vacht vastklampten. Bij de telling daarvoor bleken er echter teveel mannetjes in de groep te leven en daarom verhuisden 50 mannetjes naar de Bush. “Wat de meeste bezoekers niet weten, is dat we in de Bush een vrijgezellengroep brilbladneusvleermuizen hebben. Deze dieren zijn nacht- en schemeringsactief, dus de meeste bezoekers krijgen ze nooit te zien. Deze dieren vervullen echter een belangrijke rol in het ecosysteem. Als de brilbladneusvleermuizen vruchten eten, dragen ze kleinere vruchten graag mee naar hun slaapplek. In dat geval helpen ze bij de zaadverspreiding van de vruchten. Grotere vruchten eten ze meestal direct aan de moederboom: in dat geval is hun rol als zaadverspreider wat geringer. En wanneer ze pollen eten en nectar drinken, nemen ze vermoedelijk wat pollen mee in de beharing rondom hun snuit en kunnen ze zodoende bijdragen aan de bestuiving van planten.”

Naast brilbladneusvleermuizen leven er ook Rodrigues vleerhonden in de Bush. De Rodrigues vleerhonden eten eveneens hoofdzakelijk vruchten, maar het grootste verschil zit hem in het feit dat de brilbladneusvleermuizen hun voedsel met behulp van echolocatie opsporen. Ze zenden voor mensen niet hoorbare, ultrasone geluiden uit, die weerkaatsen tegen objecten. De grote oren vangen deze teruggekaatste geluidsgolven op en hun hersens verwerken deze informatie tot een mentale kaart van de omgeving. Vleerhonden maken echter geen gebruik van echolocatie en vinden hun voedsel hoofdzakelijk op hun zicht.

Wat is belangrijk voor de verzorging van deze vleermuizen? “Brilbladneusvleermuizen zijn echte bewoners van het tropisch regenwoud van Midden-Amerika, de Antillen en het noorden van Zuid-Amerika. Daarom kent hun verblijf een hoge luchtvochtigheid: in het grotverblijf in de tunnel schommelt die tussen de 80 en 90 procent bij een eveneens hoge temperatuur van 23 à 24 graden Celsius. Twee keer per dag checken we de temperatuur en luchtvochtigheid: op de ruiten staan blazers gericht, anders zouden de bezoekers door het vocht niets kunnen zien,” vertelt Dennis. “Ook zijn we erg voorzichtig als we het verblijf betreden. Een brilbladneusvleermuis weegt slechts ongeveer 15 gram en we kijken heel goed of er bijvoorbeeld geen jonge dieren op de grond liggen, die nog moeten leren om goed te vliegen. Wist je trouwens dat een brilbladneusvleermuis dagelijks zijn eigen gewicht aan voeding opeet? Dat is toch erg bijzonder, voor zo’n klein dier.”

Brilbladneusvleermuizen hebben een relatief lange draagtijd: deze kan variëren van vier tot zeven maanden. De vleermuizen kunnen namelijk in minder goede omstandigheden of bij veel stress de draagtijd verlengen. Deze variabele draagtijd is best bijzonder voor zoogdieren. Meestal krijgen de brilbladneusvleermuizen één jong, al komen tweelingen ook wel eens voor. In Burgers’ Zoo hebben we wel eens vleermuizen gespot met twee jongen tegelijkertijd.

Tot slot noemt Dennis nog een bijzonderheid die je als bezoeker niet zo snel meekrijgt: “De jongen houden zich stevig vast aan moeders vacht als ze nog heel klein zijn. Naarmate ze steeds groter groeien, worden ze zwaarder en wordt het lastiger voor moeder om met haar extra vracht te vliegen. Op zekere leeftijd worden de wat grotere jongen dan tijdelijk op een veilige plek neergehangen, totdat moeder telkens weer terugkeert om het jong te voeden. En op een gegeven moment zijn de jongen oud genoeg om het zelfstandig te redden. Ze maken dan hun eerste voorzichtige vluchten, totdat ze uiteindelijk net zo behendig kunnen vliegen als de volwassen brilbladneusvleermuizen.”