Graag nodig ik u uit om met ons terug te kijken op het afgelopen jaar. En natuurlijk lichten we alvast een tipje van de sluier op wat het komende jaar op stapel staat – al was 2021 opnieuw een uitermate indringend voorbeeld dat niet alles te plannen valt! Dus de aankondigingen zijn wel met een kleine slag om de arm…
Voor de meer dan 100 jaar bestaande dierentuin begon 2021 op een nooit eerder vertoonde manier: gesloten voor publiek! Half december 2020 ging de derde lockdown in voor ‘doorstroomlocaties’ – een woord dat we in pre-coronatijden nog niet kenden. De lockdown werd in ‘salami-tactiek’ in kleine stapjes telkens weer verlengd en uiteindelijk mochten we pas op 19 mei onze poorten weer openen voor publiek. Ondertussen waren we wel ‘digitaal geopend’ en publiceerden we heel veel content op facebook en YouTube, voor de meest uiteenlopende doelgroepen. De eerste twee weken na de lockdown moesten de binnenlocaties nog gesloten blijven. Juist voor ons park betekent dit natuurlijk dat highlights als de Bush, Mangrove, Ocean en Desert nog niet toegankelijk waren. Toch genoten in het bijzonder de abonnementhouders enorm van de mogelijkheid om eindelijk weer eens een wandelingetje langs stokstaartjes en rendieren te kunnen maken!
Op diverse locaties was het afgelopen jaar telkens weer snel schakelen, naargelang welke maatregelen van toepassing waren. Soms was het dragen van een mondkapje in binnenruimtes verplicht, dan weer was het tonen van een QR-code nodig om bij een restaurant naar binnen te mogen. We hanteerden nog tot na de zomer de tijdvensters voor binnenkomst in het park. Op die manier konden we de bezoekersstromen beter over het ruime park spreiden. Een langere openingstijd in de zomerweken zorgde ervoor dat er ook in de middag nog gasten arriveerden die toch heel het park op hun gemak konden bekijken. Omdat tijdelijk ook een maximaal aantal bezoekers per vierkante meters in binnenruimtes gold, werkten we een aantal weken lang met een eigen tijdsvenster voor bezoek aan de Ocean. Die maatregel voorkwam piekdrukte, zodat de anderhalve meter afstand houden goed mogelijk bleef. Aan het einde van de zomer van 2021 gloorde de hoop dat corona nu toch echt onder controle was. De mondkapjes mochten eraf (behalve achter de schermen bij de verzorging van de mensapen en carnivoren), de dierverzorgers konden weer met z’n allen gezamenlijk pauze houden in de kantine en er werd weer met elkaar op locatie vergaderd. Maar helaas, in het najaar kwamen opnieuw aanscherpingen in de maatregelen tegen verspreiding van het virus. Op het moment van schrijven van dit artikel zijn we weer reuze benieuwd wat de komende weken en maanden ons gaan brengen en hoe we 2021 nu echt gaan afsluiten qua coronamaatregelen. In elk geval zijn we druk met het plannen van verschillende zaken, zodat bijvoorbeeld de activiteiten voor abonnementhouders - eventueel in gewijzigde vorm – wél door kunnen gaan. Laten we onze hoop op een gezond 2022 vestigen!
Een dierenpark heeft een dynamische collectie. Elk jaar komen er wel een paar soorten bij en andere verlaten de dierentuin. In de tabel hiernaast kunt u zien, welke nieuwe soorten gewervelde dieren we afgelopen jaar in de collectie mochten opnemen en van welke we afscheid hebben genomen. Bijzonder verblijd zijn we met de nieuwe Vietnamfazanten in de Bush. Deze diersoort geldt in de natuur als uitgestorven. Bovendien vervult ons koppel fazanten een belangrijke rol als onderzoeksobject. Een leven in de Bush lijkt al behoorlijk op de situatie in wild qua huisvesting. We hopen daardoor meer aan de weet te komen over het gedrag van deze soort. Daarmee kunnen natuurbehoudsinitiatieven hun voordeel doen als herintroductieprojecten worden opgestart. Zoogdiersoorten krijgen altijd veel aandacht van publiek. Zeker omtrent het vertrek van de capybara’s en dikhoornschapen kregen we dan ook best wat vragen. Voor beide soorten is er in de Europese dierentuinen geen gezamenlijk fokprogramma. Dikhoornschapen worden in Europese dierentuinen nauwelijks gehouden. Daardoor is het bijzonder lastig om jongvolwassen dieren uit te plaatsen. Er deed zich de kans voor om de hele groep gezamenlijk over te dragen aan een Frans dierenpark. Van deze gelegenheid hebben we gebruik gemaakt en een flink transport georganiseerd nadat alle nodige papieren rond waren. Voor 2022 zoeken we een nieuwe invulling voor hun nu leegstaande verblijf in de Desert. In de Bush kwakkelden de capybara’s helaas al een tijdje met hun gezondheid. Toen ons oude mannetje om gezondheidsredenen werd geëuthanaseerd, werd besloten om – in ieder geval voorlopig - geen nieuwe capybara’s in dit verblijf te huisvesten.
In het begin van 2021 overleed tot ons groot verdriet de bijna tweejarige zeekoe ‘Heron’. Hij was de eerste in de Mangrove geboren zeekoe. Na een voorspoedig eerste jaar had hij helaas in zijn tweede levensjaar last van allerlei kleinere gezondheidskwaaltjes. Deze zijn hem, ondanks intensieve veterinaire medische bijstand, aan het begin van het jaar fataal geworden. Enige lichtpuntjes in dit droevige verhaal zijn dat het moederdier geen tekens van rouw toonde en dat ze in het voorjaar opnieuw met het mannetje paarde. Verder heeft ze goed voor haar eerste jong gezorgd –het laten zogen van hun jong is namelijk bij zeekoeien in Europa nog niet altijd even makkelijk! We duimen dus dat het met een volgende nakomeling beter gaat.
In de Ocean moesten we helaas afscheid nemen van een opvallende bewoner: de lettervijlvis in de lagune. Ook de murene, die veel eerder meerdere keren aan gezwellen was geopereerd en daarmee in de pers is gekomen, is afgelopen jaar overleden.
De meest uitzonderlijke geboorte in 2021 betreft zeker die bij de Europese wenkkrabben! Achter de schermen van de Mangrove werd een heus kweekcentrum voor deze veeleisende krabbetjes (en vooral hun larfjes) gebouwd.
In april en in oktober werd de groep breedlipneushoorns uitgebreid door twee geboortes. Het is fijn dat de fok hier zo goed loopt… de fokprogramma-coördinator echter heeft steeds meer moeite om een plek voor jongvolwassen neushoornmannetjes te vinden. We hadden dus eigenlijk voor twee dochters geduimd, maar de nieuwe borelingen zijn beide mannetjes. Ook bij de zwartpuntrifhaaien zag een jong mannetje het levenslicht– na 21 jaar Ocean de eerste succesvolle geboorte bij deze soort. Diverse vogels kweekten dit jaar voor het eerst, of voor het eerst in langere tijd, zoals de zwartkopzaadkrakers in de Bush en ook van de renkoekoeken kwamen meerdere jongen groot. Nieuw in de collectie en/of voor het eerst in potentiële foksamenstelling én ook gelijk met voorplanten aan de slag gegaan, zijn de kuifkwartelduiven in de Bush en de blauwe grondduiven in de Mangrove.
Van half mei tot in de eerste week september verrees tussen de Safari en het gorilla-eiland een prachtige pop-up-camping. Tot 100 gasten per avond konden hier een heel bijzonder nachtje doorbrengen en wakker worden met leeuwengebrul en gibbongezang. Na sluitingstijd van het dierenpark gingen de campinggasten nog op avondexpeditie onder vakkundige leiding van een Burgers’ gids en in het hoogseizoen kon al iets na 7 uur in de Bush naar vogels gespeurd worden.
De tijd zonder bezoekers hebben we in de dierentuin onder meer benut voor meerdere buitengewone fotoshoots. Zo poseerde bijvoorbeeld een dame in slangenleren kleding voor de pythonruit en een wedstrijdzwemster in het biomimicry-haaienzwempak voor het grote haaienbassin. Uit zo’n 25 sprekende foto’s werden de plaatjes geselecteerd die de bezoekers in de tentoonstelling ‘Dierbaar Dubbelzinnig’ prikkelden om over de mens-dier-relatie na te denken. De tentoonstelling werd in samenwerking met CenSAS (Centrum for Sustainable Animal Stewardship) opgezet en was deel van een onderzoek over de houding van de mens ten opzichte van de natuur. 1600 mensen vulden de vragenlijsten in en er werden ook een boel interviews gehouden. In 2022 zullen de bevindingen worden beschreven in enkele wetenschappelijke publicaties en ook een boek zit in de pijplijn. Nog twee tijdelijke fototentoonstellingen waren voor publiek te zien; eentje over ‘Burgers’ Zoo achter de schermen’ en eentje over interessante onderzoeksprojecten die recentelijk in de dierentuin hebben plaatsgevonden. Ook in 2022 blijven we u op dezelfde locatie in de Safari met telkens wisselende tentoonstellingen verrassen, dus blijf zeker langskomen!
Afgelopen jaar hebben we meer kleuterwandelingen dan ooit tevoren gehouden. We merken dat er al bij de allerjongsten veel interesse is hoe de dieren leven. Samen met ‘meneer otter’ bekeken jonge kinderen vanaf 3 jaar naar de slaapgewoontes van de dieren. In het najaar kon dan weer in de Bush ‘het ei van de schildpad’ worden gezocht. Voor het nieuwe jaar staan drie nieuwe kleuterprogramma’s op de planning. De KidsClubs voor de kinderen van pakweg 7 tot 11 jaar lopen ook erg goed. Dit seizoen hebben we al acht clubs met samen 96 kinderen die maandelijks een educatief programma volgen. Nieuw in de herfst van 2021 is een KidsClub voor brugklassers begonnen die zich op het doen van onderzoek richt. Ook de maandelijkse kindercolleges vallen in de smaak. In november hebben we een nieuwe formule uitgeprobeerd, met een half uurtje lezing en een half uurtje rondleiding alleen voor de kinderen. Ook dit willen we in het nieuwe jaar continueren en uitbouwen. Van januari tot en met augustus vonden alleen per heel hoge uitzondering rondleidingen tijdens de gewone openingsuren plaats. We hebben wel meerdere nieuwe rondleidingen ontworpen, bijvoorbeeld over de achtergronden van onze unieke ecodisplays en over het gezinsleven bij dieren. Deze kunnen nu door particulieren worden geboekt en soms bieden we ze ook voor abonnementhouders aan. Om dit allemaal te kunnen draaien, breiden we regelmatig onze vrijwilligersgroep uit. Iets meer dan 50 nieuwe vrijwilligers studeerden in november af. Op veel dagen zal dus dit jaar een gids in de Bush te vinden zijn, die uitleg geeft over alles wat daar vliegt, kruipt, groeit en bloeit.
Natuurlijk gebeurde er nog veel meer in 2021. De TD zorgde bijvoorbeeld voor diverse verbeteringen aan dierverblijven. En we werden weer verblijd met het werk van verschillende onderzoekers in ons park. Over de studie aan maki’s en chimpansees hebben we u in eerdere edities verteld. Andere onderzoeksprojecten, zoals over de nutriëntencyclus in het koraalrif, lichten we graag toe in de komende ZieZoo.
Aantal geboekte rondleidingen (t/m november 2021): 563
Aantal gehouden camping-rondleidingen: 545
Aantal kindercolleges digitaal gehouden: 6
Live kindercollege met de meeste aanmeldingen: over tijgers en leeuwen, 142 aanmeldingen
Een aantal soorten die nieuw in de collectie zijn opgenomen in 2021:
Een aantal soorten die uit de collectie zijn gegaan in 2021:
Een centaur is een paardmens uit de Griekse mythologie. Een centaur heeft voor driekwart het lichaam…
Enkele seconde geleden
Een weerwolf is een mythologisch figuur dat vooral in de Europese folklore voorkomt. Een weerwolf is…
Enkele seconde geleden
De yeti (ook wel migyur, yeren of verschrikkelijke sneeuwman genoemd) zou volgens de verhalen een re…
Enkele seconde geleden
