Hoe maak je een saola populair? Met de Zuidoost Azië Campagne!

Een nieuw seizoen, een nieuwe EAZA-natuurbehoudscampagne. In 2011 hebben we ons met groot succes ingespannen voor de mensapen. En dit jaar komen de dieren uit Zuidoost Azië in de schijnwerpers te staan! In samenwerking met IUCN is dus deze keer niet voor één diergroep, maar voor een regio gekozen als campagnethema.

Een nieuw seizoen, een nieuwe EAZA-natuurbehoudscampagne. In 2011 hebben we ons met groot succes ingespannen voor de mensapen. En dit jaar komen de dieren uit Zuidoost Azië in de schijnwerpers te staan! In samenwerking met IUCN (International Union for the Conservation of Nature; de natuurbeschermingsvleugel van de Verenigde Naties) is dus deze keer niet voor één diergroep, maar voor een regio gekozen als campagnethema. Een regio die gekenmerkt wordt door uitzonderlijk hoge biodiversiteit, maar helaas ook door bijzonder ernstige bedreigingen.

Zoektocht naar het gezicht van de campagne

Elke campagne heeft een logo nodig; liefst natuurlijk met een sympathiek, aantrekkelijk dier. Alleen, hoe kies je die diersoort zo, dat elke dierentuin tevreden is? Bij driehonderd potentieel deelnemende dierentuinen is dat nog niet zo gemakkelijk! Kies je voor een vogel als logo, dan zullen de aquaria niet ‘happy’ zijn. Kies je voor een vis, dan loop je het risico dat dit dier veel bezoekers niet aanspreekt. De dieren die bij bezoekers favoriet zijn, zoals de tijger of de gibbon, zijn eerder al in campagnelogo’s gebruikt en vallen daarmee af als logo voor deze campagne. Als je een Aziatische olifant, een lierhert of een balispreeuw als ‘het gezicht van de campagne’ kiest, zijn waarschijnlijk alleen die dierentuinen blij die de betreffende soort in de collectie hebben en dat is praktisch altijd de minderheid…

Saola, hè?

De internationale voorbereidingsgroep heeft daarom een bijzonder besluit genomen: als symbool voor de campagne is de saola gekozen. Een in Laos en Vietnam levend hoefdier, waarvan nog weinigen ooit hebben gehoord. En waarvan geen enkel exemplaar in een dierentuin leeft! En zo heeft iedere dierentuin het even moeilijk of makkelijk om deze soort in zijn park ‘tot leven te brengen’. De saola symboliseert de grote diersoorten die in Azië nog steeds nieuw ontdekt worden en meteen na hun ontdekking helaas ook al tot de bedreigde soorten behoren. De toch al zeldzame saola komt wel eens in strikken terecht die voor andere dieren zijn gezet. Daarnaast wordt steeds meer van zijn leefgebied in cultuur gebracht. Gelukkig wordt deze soort niet bedreigd door de jacht voor traditionele Chinese medicijnen. Dit komt simpelweg omdat deze soort pas recent ontdekt is en dus op geen enkele van de honderden of zelfs duizenden jaren oude ingrediëntenlijsten staat.

Gestampt, als crème of als soep

Voor heel veel andere diersoorten uit Zuidoost Azië is de jacht op dieren om deze tot medicijn te verwerken wel degelijk een reële bedreiging. Zo worden er elk jaar zo’n honderdduizend muskushertjes  -  vermoedelijk vijftien procent van de totale populatie – gedood omdat de stoffen in hun klieren volgens volksgeloof tegen huidinfecties en buikpijn helpen. Net zoals van tijgerbotten wordt beweerd dat ze tegen artritis werkzaam zijn en dat het vlees van olifanten je van acne afhelpt. Schubben van schubdieren zijn bijzonder veelzijdig en brengen verlichting bij maagproblemen of helpen je van reuma of bloedarmoede af. Poeder gemaakt van neushoorn-hoorn wordt met name in China verwerkt in een medicijn tegen krampen. Verder gelooft men hier ook heel sterk dat dit poeder een potentieverhogende werking heeft. In ieder geval gaat er in de - veelal illegale -  handel van dit soort dierproducten onvoorstelbaar veel geld om, wat sommige diersoorten aan de rand van uitsterven brengt. Overbodig om te zeggen dat wetenschappelijk gezien tot nu toe vooral de placebowerking van deze producten is bewezen!

Zuidoost Azië Campagne in Burgers’ Zoo

In Burgers’ Zoo zijn de flora en fauna van Zuidoost Azië uitstekend vertegenwoordigd. Denk alleen al aan delen van de Bush, de unieke Mangrove, de schitterende Rimba, en de Ocean met het waterleven van het Indopacifisch gebied. Genoeg plekken in het park om iets over de EAZA-campagne te vertellen en ons op de bijzondere Aziatische dieren van Burgers’ te focussen. Gedurende het seizoen 2012 zullen dus zeker diverse activiteiten in het kader van de Zuidoost Azië Campagne plaatsvinden.

Saola – een geheimzinnig antiloperund uit Vietnam en Laos

In 1992 ontdekten biologen in het grensgebied tussen Vietnam en Laos een tot dan toe onbekende hoefdiersoort. Dit ongeveer honderd kilo zware dier ziet eruit als een antilope, maar zit genetisch gezien dichter bij de runderen. Een solitair, schuw dier, waarvan nog steeds nauwelijks iets van het gedrag bekend is Wel bekend is dat de populatie slechts ongeveer tweehonderd dieren telt!

Update EAZA Ape Campaign

Hoewel officieel in september 2011 afgerond, loopt de mensapencampagne achter de schermen gewoon door! Op het moment van het verschijnen van deze ZieZoo buigen leden van de internationale campagnewerkgroep (onder wie ook medewerkers van Burgers’ Zoo) zich over de beoordeling van de volgende ronde inschrijvingen voor sponsoring van beschermingsprojecten voor mensapen.

Saola op de basisschool

Binnenkort zal bijna elke leerling van groep 5 en 6 de saola leren kennen! De Nederlandse dierentuinen vullen namelijk vier pagina’s van het ‘Nieuws uit de Natuur’-magazine om de Zuidoost Azië Campagne meer bekendheid te geven. In juni komt tevens een 45 minuten lange special over de campagne op School TV. Opnames hiervoor zullen vooral in Burgers’ plaatsvinden.