De geboorte van een rog

Het is niet de eerste keer dat er in de Ocean een rog wordt geboren. Tien grijze pijlstaartroggen hebben namelijk al het levenslicht gezien in Arnhem. Destijds was dat uniek; dit waren de eerste grijze pijlstaartroggen ter wereld die in gevangenschap geboren werden. Toch voelde het voor het gehele Ocean-team specialer toen de adelaarsrog ter wereld kwam.

In den beginne

De adelaarsroggen in de Ocean hebben een lange geschiedenis achter de rug. Toen ze als jonge dieren in 2000 overkwamen uit de Malediven bleken ze allemaal ziek te zijn. Vele platwormen kropen over de huid. Verschillende behandelingen werden gestart en het duurde wel even voordat de juiste behandeling was gevonden. Ook moesten de dieren wennen aan een nieuwe omgeving en aan nieuw voer. De verzorgers hebben vele uren boven de bakken gehangen om de roggen te voeren. Na verloop van tijd leerden ze van een stok te eten. Als beloning kregen ze het vrije sop van het tunnelbassin aangeboden. Toch moet daar nog dagelijks dertig tot zestig minuten gevoerd worden om alle zes roggen hun specifieke dieet op te laten eten. Dit krijgen zij op een speciale voerplaat aangeboden.

Dikke buik

In acht jaar tijd groeiden de jonge 40 tot 50 centimeter brede roggen uit tot enorme dieren van 150 centimeter breed en ruim 45 kilo zwaar. De twee mannen bleven iets achter in de groei; zij zijn ruim één meter breed. Dit hoort zo bij de adelaarsrog. In maart kwam het eerste bericht dat nummer vijf dik begon te worden. De roggen hebben nummers om ze gemakkelijk uit elkaar te houden. In april was dit een stuk duidelijker zichtbaar. Wat was er aan de hand? Drachtig? Of toch ziek? Ze leek heel fit en at prima, dus waarschijnlijk toch drachtig.  De weken daarna werd ze steeds dikker. De bult in de buik leek zelfs zo nu en dan te bewegen.

Opgerold als een pannenkoek

Hoe stop je een jonge rog in de buik van een moeder? Simpel, het dier ligt opgerold als een pannenkoek in de baarmoeder. Na de geboorte bleek de staart van het jong al ruim één meter lang te zijn. De staart lag opgerold bovenop het diertje.

Een ei hoort er niet bij

Bodemhaaien en vrijwel alle bodemroggen leggen eieren. Het jong voedt zich met een dooier, net als een kuiken in een ei. Na enkele maanden komt dan een jong uit het ei. De vrij zwemmende haaien, zoals de zwartpunthaai in het haaienbassin, vormen net als bij zoogdieren een placenta om het ontwikkelende jong te kunnen voeden. En er zijn haaien en roggen die een ei in zichzelf leggen; de eilevendbarende dieren. De pijlstaartrog en adelaarsrog behoren daartoe. Het embryo van de pijlstaartrog voedt zich alleen met dooiermateriaal. De eerste maanden gaat het bij de adelaarsrog net zo, maar dan is het dooiermateriaal op. Er vormt zich dan een soort uitstulping in de baarmoederwand die uitkomen in bek en kieuwen van het ongeboren jong. Via die uitstulpingen wordt het jong gevoed.

Venijn zit in de staart

Al meteen na de geboorte is de adelaarsrog giftig. De giftige stekel aan de basis van de staart was direct zichtbaar. Maar om de moeder niet te verwonden is de stekel verpakt in een huidplooi.

Uniek

Na een draagtijd van tien tot twaalf maanden komt het 40 centimeter grote jong ter wereld. Slechts zes andere aquaria in de wereld hebben met deze soort gekweekt. Twee in Azië en vier in Noord-Amerika. De eerste twee dagen na de geboorte zijn spannend. Is het dier gezond ter wereld gekomen? Dan volgt een tweede spannende periode: gaat het dier eten? Bij andere aquaria gaat het jong na zes tot acht dagen eten of soms helemaal niet. Inwendig is nog voedsel voor de eerste week aanwezig, maar dan moet het zelfstandig gaan eten. Het jong in Burgers’ Ocean was al geïnteresseerd in voer na drie dagen en at de zevende dag haar eerste gepelde gamba.

Trots als een pauw

De geboorte van het jong heeft het gehele Ocean-team gelukkig gemaakt. ‘Een kroon op het werk’, zo voelde dat. De vele uren besteed aan voeren, observaties en regelmatige gezondheidscontroles hebben hun vruchten afgeworpen. Ook het watermanagement voldeed; er wordt per jaar slechts drie procent water ververst. De filters en de afstelling ervan blijken goed te werken. Leuk als de puzzel zo in elkaar valt!