Van onbekende walvis naar publiekstrekker

Met een klein steuntje in de rug vanuit Burgers’ Zoo lukt het soms om natuurbehoudsprojecten en onderzoeksinitiatieven een hand te helpen. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Burgers’ Zoo en Stichting Rugvin.

Samen is er een subsidieaanvraag ingediend bij het natuurbeschermingsfonds van de Europese Unie van Aquarium Curatoren (EUAC). Deze aanvraag is gehonoreerd en graag vertellen we hier meer over dit project en de dieren waar het om draait.

De gewone bruinvis

De gewone bruinvis (Phocoena phocoena) is een vaste bewoner van de Noordzee en zelfs de meest talrijke walvisachtige die we in de Nederlandse wateren kennen. Er leven naar schatting ongeveer 700.000 bruinvissen op de wereld, waarvan ongeveer de helft in de Noordzee. Er valt nog veel over deze diersoort te leren. Haar onbekendheid heeft waarschijnlijk te maken met het enigszins onopvallende voorkomen. Het dier springt niet spectaculair uit het water zoals bijvoorbeeld sommige dolfijnen en walvissen doen. Volwassen bruinvissen worden ook ‘slechts’ tussen de 1,40 en 1,90 m groot en wegen 50 tot 60 kg. De vrouwelijke dieren zijn gemiddeld groter dan de mannetjes. Ook komt het dier niet vaak in grote groepen voor. Meestal worden één tot drie dieren tegelijk gezien.

Stichting Rugvin en de bruinvis in de Oosterschelde

Stichting Rugvin werd in 2007 opgericht en zet zich in voor onderzoek naar walvisachtigen met een accent op de bruinvis. In de eerste jaren waren we actief op de Noordzee met monitoring van walvisachtigen vanaf de brug van de veerboten tussen Hoek van Holland en Harwich (Engeland). In 2009 hebben we onze activiteiten uitgebreid naar de Oosterschelde. Hier zitten momenteel zo’n 50-60 bruinvissen die grotendeels afgezonderd leven van de populatie in de Noordzee. Die scheiding wordt veroorzaakt door de Oosterscheldekering. De kering heeft wel grote poorten die in open verbinding staan met de Noordzee, maar lijkt voor bruinvissen toch een barrière te zijn.

Foto-identificatie

We zijn er achter gekomen dat het mogelijk is de bruinvissen van elkaar te onderscheiden, door de foto’s van de dieren te vergelijken. Dit heet foto-identificatie en wordt veel toegepast bij onderzoek naar walvisachtigen. Bruinvissen hebben individuele verschillen in pigment, rugvinvorm en opgelopen littekens. Met deze identificaties komen we meer te weten over bijvoorbeeld hoe lang de dieren in de Oosterschelde zitten, hoe vaak ze kalfjes krijgen en wat hun voorkeuren voor bepaalde locaties zijn.  

Studio Bruinvis

Door onze onderzoeken op de Oosterschelde zijn we er achter gekomen dat de bruinvissen op sommige plekken vaker gezien worden dan op andere plekken. Een van die goede plekken is bij het havenhoofd van Zierikzee. Daar is Studio Bruinvis geplaatst. Hier heb je niet alleen een grote kans de bruinvissen te zien, maar ook live te horen. Hier ligt namelijk een hydrofoon aan een boei in het water die het echolocatiegeluid van de dieren rechtstreeks naar de kant stuurt, waar je het kunt beluisteren. Een unieke plek voor iedere natuurliefhebber. 

Voor meer info over deze bijzondere dieren en het werk van de stichting, kijk ook op www.rugvin.nl.