Een poging om ruimtelijke structuren van lemuren te begrijpen

Via de Lucie Burgers Stichting worden beurzen voor veldonderzoek gefinancierd. In het voorjaar 2018 heeft Lauren Seex van de Universiteit Groningen door zo’n beurs de mogelijkheid gehad om halfapen op Madagaskar te bestuderen. De Lucie Burgers Stichting richt zich voornamelijk op onderzoeken die door het vergaren van kennis bij kunnen dragen aan het behoud van bedreigde soorten.

Via de Lucie Burgers Stichting worden beurzen voor veldonderzoek gefinancierd. In het voorjaar 2018 heeft Lauren Seex van de Universiteit Groningen door zo’n beurs de mogelijkheid gehad om halfapen op Madagaskar te bestuderen. De Lucie Burgers Stichting richt zich voornamelijk op onderzoeken die door het vergaren van kennis bij kunnen dragen aan het behoud van bedreigde soorten. Aan de Universiteit Groningen ontwikkelt een team biologen rondom Prof. Dr. Charlotte Hemelrijk sinds jaren modellen over de sociale werking van apenmaatschappijen. Maar om modellen te kunnen staven en analyses op data los te kunnen laten, heb je eerst gegevens uit het veld nodig. En daar komt studente Lauren in beeld.

Het onderzoek

Het doel was om data te verzamelen waarmee men de opbouw en het functioneren van lemurengroepen, waar telkens de vrouwtjes dominant zijn, kon vergelijken met makakengroepen. Bij makaken, waar onder meer de laponders in Burgers’ Zoo onder vallen, zijn altijd de mannetjes dominant en aan deze apen zijn al veel meer gedragsstudies verricht. Lauren volgde drie verschillende halfapensoorten telkens enkele weken achter elkaar. Voor het bestuderen van roodkopmaki’s en Verraux sifaka’s kon Lauren in West-Madagaskar in het door de Duitse universiteit Göttingen gerunde onderzoekskamp in Kirindy logeren. De Verraux sifaka’s leven in vrij kleine groepen met vaak een dominant vrouwtje en één tot drie mannetjes. Sifaka’s eten voornamelijk blad en zijn met hun lange achterpoten enorm goede springers. Roodkopmaki’s leven daarentegen in vrij losse groepjes met gemiddeld acht tot tien dieren, waarbij de groepen tussendoor vaker tijdelijk uiteenvallen in subgroepjes.

Ringstaartmaki’s

Tenslotte werden in het zuiden van Madagaskar de ringstaartmaki’s bestudeerd, bij Berenty;  een onder apenkenners beroemde veldlocatie waar al decennialang studies aan maki’s worden uitgevoerd. Ringstaartmaki’s leven in vrij grote groepen in nogal open landschap en houden zich vooral op de grond op. Ze kennen een strenge rangorde met zeer rigide heersers. Het doel van Laurens studie was het verzamelen van data betreffende de locatie van de groepsgenoten. Ook werden alle conflicten en positieve interacties tussen de dieren genoteerd. Per apensoort heeft zij vijftig uur aan data verzameld.

Naast het verzamelen van belangrijke onderzoeksdata heeft Lauren Seex ook veel levenservaring opgedaan op gebied van onderzoek en natuurbehoudswerk in tropische landen. Zo verhaalt haar verslag van problemen met de elektriciteitsvoorziening, herhaaldelijke legerinzetten vlak bij het camp om illegale houtkap tegen te gaan en andere lastige randomstandigheden. Verder zag Lauren in Kirindy heel vaak fossa’s, de grootste roofdieren op Madagaskar en gespecialiseerde lemurenjagers. Misschien niet leuk voor de lemuren, maar ook fossa’s zijn een bedreigde soort. Dat ze vaker in de buurt van het kamp te zien waren, laat zien dan sommige van de kwetsbare eilandsoorten van Madagaskar zich toch enigszins qua gedrag aan kunnen passen aan hun veranderende leefomgeving!