Duitse specialisten onderzoeken vruchtbaarheid beren

Duitse specialisten van IZW onderzoeken vrijdag 12 januari 2018 in samenwerking met de dierenarts en biologen van Burgers’ Zoo of twee Maleise berenvrouwen nog vruchtbaar zijn. 

Duitse specialisten van IZW (Institut für Zoo- und Wildtierforschung) onderzoeken vrijdag 12 januari 2018 in samenwerking met de dierenarts en biologen van Burgers’ Zoo of twee Maleise berenvrouwen nog vruchtbaar zijn. Beide dames zijn al redelijk op leeftijd, respectievelijk bijna 18 en bijna 17,5 jaar oud, terwijl uit onderzoek door het IZW op 15 september 2011 is gebleken dat de man van 13,5 jaar oud onvruchtbaar is. Mochten één of beide vrouwen nog vruchtbaar blijken te zijn, dan vormt dat het startsein voor een aantal transporten in Europa ten bate van het Europese fokprogramma. De Arnhemse man verhuist dan naar de dierentuin van Münster (Duitsland), terwijl een nieuwe man vanuit Edinburg (Schotland) naar Burgers’ Zoo komt. Deze eerste transporten zouden vervolgens een verdere Europese transfercarrousel in werking zetten met als doel zoveel mogelijk potentieel vruchtbare koppels van Maleise beren te vormen verspreid over heel Europa.

Ingewikkelde uitdagingen voor het Europese fokprogramma

De Maleise beer is een diersoort waarmee niet makkelijk te fokken is. De coördinator van het Europese fokprogramma staat daarbij voor enkele interessante uitdagingen. Maleise berenmannen kunnen ongeveer vanaf hun derde levensjaar jongen krijgen; bij vrouwtjes geldt dat ongeveer vanaf hun vierde levensjaar. Uit de verzamelde data in het Europese Stamboek blijkt dat er een Maleise berenvrouw is die pas op haar zestiende jaar voor het eerst een jong heeft gekregen en ook een man die pas op zijn dertiende jaar voor het eerst voor nageslacht heeft gezorgd. Die gegevens bieden wellicht hoopvolle aanknopingspunten voor de huidige situatie in Arnhem, mits er een vruchtbare man naar Nederland afreist uiteraard. Uit het Europese Stamboek voor deze diersoort blijkt verder dat de huidige Europese populatie behoorlijk vergrijst. Het aantal dieren dat qua leeftijd nog vruchtbaar zou kunnen zijn, is vrij klein. In dierentuinen blijken Maleise beren wel dertig jaar oud te kunnen worden. Het afgelopen jaar is er slechts één Maleise beer in alle Europese dierenparken geboren en dat jong overleed helaas al na één dag. Tenslotte is de verhouding man-vrouw helaas scheef: in Europa zijn er zeker twee keer zoveel vrouwen als mannen. Kortom: jonge Maleise beren zijn voor de toekomst van het Europese fokprogramma zeer welkom!

Het startsein voor een Europese transfercarrousel?

Alle Europese dierentuinen met Maleise beren in de collectie gaan de uitdaging gezamenlijk aan en willen hun inspanningen verenigen om op zoveel mogelijk locaties in Europa potentieel succesvolle fokkoppels te vormen. De kaarten worden in feite opnieuw geschud. Wanneer vrijdag 12 januari blijkt dat één of beide vrouwen nog vruchtbaar zijn, dan vormt dit het startsein voor een ware Europese transfercarrousel, waarbij beren overigens gratis aan collega-dierenparken worden geschonken met het grotere gemeenschappelijke doel van de toekomst voor deze diersoort in Europese dierenparken voor ogen dat het individuele belang van alle betreffende dierenparken overstijgt. Dankzij de intensieve Europese samenwerking op basis van wetenschappelijk onderzoeksmateriaal (genetisch onderzoek op basis van DNA-materiaal als input voor het professioneel gerunde fokprogramma) werpen de gezamenlijke inspanningen hopelijk op termijn hun vruchten af. Een resterende optie zou tenslotte kunnen zijn dat er in de nabije toekomst Maleise beren uit dierenparken van andere continenten (bijvoorbeeld Noord- en Zuid-Amerika of Azië) naar Europa komen om voor vers bloed te zorgen in de Europese populatie. Naar dergelijke opties wordt vanwege grotere reisafstanden, extra veterinaire voorzorgsmaatregelen en het feit dat het een hele onderneming is voor dier en mens echter pas gekeken als de nieuwe verdeling van de Europese populatie aan Maleise beren niet tot de gewenste foksuccessen leidt.