Aapjes kijken voor de wetenschap

Voor studenten en wetenschappers doet zich in Burgers’ Zoo de mogelijkheid voor om dieren uit verre landen dicht bij huis te bestuderen. Met name de mensapen staan al vele jaren in de belangstelling van gedragsonderzoekers. 

Voor studenten en wetenschappers doet zich in Burgers’ Zoo de mogelijkheid voor om dieren uit verre landen dicht bij huis te bestuderen. Met name de mensapen staan al vele jaren in de belangstelling van gedragsonderzoekers. In het verleden lag de focus vooral op de chimpansee-kolonie. Vanaf de opening van het chimpansee-eiland in 1971 hebben tientallen studenten uit binnen- en buitenland onder de bezielende leiding van Prof. Dr. Jan van Hooff (tevens broer van voormalig directeur Antoon van Hooff) het sociale gedrag van de chimpansees geobserveerd en geanalyseerd. 

Frans de Waal

Sommige van deze studenten en promovendi die hier hun eerste stappen in het vak van de ethologie deden, zijn inmiddels bij onderzoeks- en natuurbehoudsprojecten in het veld bezig, of werkzaam als biologen in diverse dierentuinen, ook in Burgers’ Zoo. De beroemdste van deze onderzoekers is uitgegroeid tot expert van internationale faam met betrekking tot apen- en mensengedrag: Frans de Waal, ook auteur van talloze boeken. Hij ontdekte hier in het park dat ook chimpansees na ruzies verzoeningsgedrag vertonen. Inmiddels heeft Frans de Waal zijn eigen onderzoeksteam in Arnhem bij de chimpanseegroep aan de slag. Doordat onze chimpansees al zoveel jaren lang geobserveerd zijn, kan men mooie studies doen over bijvoorbeeld persoonlijkheidsontwikkeling gedurende de jaren. 

Introductie van nieuwe chimpansees

Een aantal onderzoeken kan een directe bijdrage leveren aan het bevorderen van het dierenwelzijn. De resultaten kunnen bijvoorbeeld aanleiding zijn om de huisvesting of het sociale management van dieren in dierentuinen aan te passen. Een recent voorbeeld hiervan is het nauwkeurig volgen en beschrijven van het introductieproces bij de chimpansees. Het toevoegen van individuen uit andere dierentuinen is bij deze mensapen een lastige taak. Studenten observeren de mensapengroep maandenlang nauwkeurig, ze noteren alle agressieve en vriendelijke gedragingen en stellen vast hoe de vriendschapsbanden en rangorde in de loop van de tijd veranderen. Daarmee leveren ze belangrijke informatie voor protocollen voor chimpansee-introducties in andere dierentuinen.