Lettervijlvis

De oplettende bezoeker heeft vast al een zeer vreemde ‘eend’ in de lagune zien zwemmen: de lettervijlvis. Deze bijzondere vis is uit het aquarium van Duisburg verhuisd naar Arnhem. Hij is geruild tegen zeventig koralen, tien zwaluwstaartjuffers, twee grijze pijlstaartroggen en dertig zeeanemonen: alle nakweek uit Arnhem! In Duisburg zette de lettervijlvis in het koraalrifaquarium de boel op stelten. Nu even afwachten wat hij in de Ocean voor stunten uit gaat halen.

Bijzondere eter

De lettervijlvis komt in alle tropische zeeën voor. Het is een dier dat zich dus gemakkelijk aanpast aan een nieuwe omgeving. Het liefst leeft deze soort op een koraalrif of in de wat rustigere lagunes. Met zijn relatief kleine bek eet hij algen, hydroidpoliepen, zeeanemonen, zakpijpen en koralen. Van de koralen eet hij het liefste gorgonen, maar een steenkoraalpoliep laat hij zeker ook niet schieten. Juist die puntige bek maakt het mogelijk om specifiek kleine diertjes of algen op te pakken. Een aantal zeer scherpe tanden zitten in de bek om de pakkans te vergroten. Dat was precies wat hij in Duisburg deed: koralen eten. De kunstkoralen in het lagunebassin zal hij niet lekker vinden.

Jong dier

Lettervijlvissen schijnen 110 centimeter lang te kunnen worden. Maar zoals zo vaak wordt er met vismaten regelmatig overdreven. Zelfs in de wetenschap gebeurt dit. Meestal is de vismaat gebaseerd op één dier dat ooit van die maat is gevonden. Normaal wordt een lettervijlvis niet groter dan 55-60 centimeter. Ons dier is met zijn 40 centimeter dus nog een redelijk jong dier. Vijlvissen zijn verre neven van kogel- en egelvissen. Het zijn trage vissen die veel aandacht nodig hebben in het aquarium. Vandaar dat ze individueel gevoerd worden.

Vinstraal vastzetten

Het voordeel van de smalle vorm van de vijlvis is dat hij zich eenvoudig tussen koralen of in spleten kan verstoppen voor rovers. Als dat nog niet afdoende is, kan deze vijlvis zich vastzetten in deze spleet door net achter de kop een vinstraal omhoog te zetten. De achterliggende tweede vinstraal zet de eerste vast als een soort trekkermechanisme; een principe dat ook gebruikt wordt door trekkersvissen. Alleen de trekkersvis heeft veel dikkere vinstralen en kan zich daarmee muurvast zetten. Bij de vijlvis is hij veel dunner en dus minder effectief. De dunne vinstraal valt niet op als hij teruggeklapt op zijn rug ligt.

Let op

Ciguatera-vergiftiging is bekend bij deze grote vijlvis. Dit is een vergiftiging die je kunt krijgen als je roofvissen zoals barracuda’s, tropische zeebaarzen en deze vijlvis opeet. Dit type gif, afkomstig van een alg, bouwt zich langzaam door de tijd op in het spierweefsel van vooral dieren  in de top van de voedselketen. Nu verwacht ik niet direct dat u dit dier opeet. Het is veel leuker om van hem te genieten en te zien hoe hij zich een plaats zoekt in het lagunebassin of hoe hij zich met al zijn vinnen voortbeweegt.