Gestreepte pyjama’s

Al sinds de zeventiger jaren heeft Koninklijke Burgers’ Zoo Zuid-Amerikaanse tapirs in de collectie. Dit zijn de zogenaamde laaglandtapirs. Twaalf jaar geleden is er voor het laatst een geboorte geweest. Nu, tijdens het 100-jarige bestaan van Koninklijke Burgers’ Zoo, is er eindelijk weer geboortenieuws: we hebben er een vrouwtje bij! Maar dat ging niet zonder slag of stoot.

Alle begin is moeilijk

Dat het jonge vrouwtje niet zonder problemen ter wereld is gekomen, was volop te lezen en te zien in de pers. Aangezien bekend was dat één van de tapirvrouwen hoogdrachtig was, is verzorgster Jacky tijdens haar vroege dienst op 20 april even poolshoogte gaan nemen. Daar bleek dat het dier weeën had. Omdat normaal gesproken niet wordt ingegrepen bij geboortes, is ze begonnen met haar dagelijkse werkzaamheden. Toen ze even later terug kwam om te kijken hoe het ervoor stond, was het jong al ter wereld gekomen. Helaas lag het levenloos op de grond en leek het in het vruchtvlies gestikt te zijn. Jacky bedacht zich geen moment en heeft samen met andere verzorgers meteen mond-op-snuit beademing en hartmassage toegepast. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen en heeft geresulteerd in een kerngezond jong!  

Tapirs in Koninklijke Burgers’ Zoo

Er bestaan vier soorten tapirs: de bergtapir, laaglandtapir en Baird’s tapir in Zuid- en Midden-Amerika en de Maleise tapir in Zuid-Oost Azië. In Koninklijke Burgers’ Zoo leven op dit moment vier laaglandtapirs, twee volwassen vrouwen, één volwassen man en de pasgeboren telg. Vader Jupp is in 2004 op eenjarige leeftijd vanuit een Duitse dierentuin naar Arnhem gekomen. Moeder Tammy is in 2003 in een Engelse dierentuin geboren en in datzelfde jaar naar Koninklijke Burgers’ Zoo afgereisd. Het oudere vrouwtje Liesje is in 1985 geboren en leeft sinds 1987 in het Arnhemse dierenpark. Het jonge vrouwtje is pas het eerste jong van Jupp en Tammy. En hoewel er redelijk wat tapirs zijn geboren in Koninklijke Burgers’ Zoo, was dit tot voor kort voor het laatst in 2001 gebeurd.

Lekker snorkelen

Net als paarden en neushoorns, zijn tapirs zogenaamde onevenhoevigen. Ze zijn vooral ’s nachts en in de schemering actief en gaan dan op zoek naar vruchten, knoppen en bladeren van verschillende soorten planten. Ondanks hun logge voorkomen, zijn tapirs snelle renners en uitstekende zwemmers. Ze beschikken over een kleine slurf die volledig bestaat uit spieren en die ze tijdens het zwemmen als een soort snorkel kunnen gebruiken. Ook jonge tapirs worden al snel in het diepe gegooid en kunnen dan al prima zwemmen.

Voortplanting

Een dracht bij tapirs duurt zo’n 390 tot 410 dagen en resulteert over het algemeen in één jong. Zowel de oestrus als de dracht zelf zijn bij tapirs moeilijk te zien. Het lichaamsgewicht neemt tijdens de dracht slechts met zo’n tien procent toe. Vrouwen zijn geslachtsrijp bij een leeftijd van zo’n drie jaar, mannen vanaf zo’n twee jaar. De eerste week na de geboorte wordt het jong op een afgeschermde plek gelegd waar de moeder regelmatig langskomt om het jong te zogen. Na zo’n tien dagen volgt het jong moeder door het bos. Jonge tapirs worden op een leeftijd van zo’n vier maanden gespeend en blijven zo’n jaar tot anderhalf jaar bij hun moeder.

Bedreigd

Alle tapirsoorten worden in hun voortbestaan bedreigd door onder andere verwoesting van hun leefgebied en het doden van tapirs door mensen die hun gewassen willen beschermen. Tapirs zijn namelijk dol op suikerriet, sojabonen, maïs en ook koffieplantages zijn niet veilig. Maar ook de introductie van vee zorgt ervoor dat de populatie tapirs in bepaalde gebieden vermindert. Ze moeten namelijk concurreren om voedsel en leefgebied en kunnen ziektes oplopen die worden overgebracht door het vee.

International Tropical Conservation Foundation

In 1989 is het I.T.C.F. opgericht met als doel tropische oerwouden te beschermen. Met steun van Koninklijke Burgers’ Zoo beschermt het I.T.C.F. sindsdien de dieren en de natuur van het Shipstern-reservaat in het noordoosten van Belize. Dit natuurreservaat is circa 9000 hectare groot en omvat droge en vochtige kustbossen, natte savannes en lagunes. Bedreigde diersoorten die in dit gebied leven, zijn Baird’s tapirs, poema’s, jaguars, rode reigers, jabirus, Amerikaanse kaalkop-ooievaars, zeeschildpadden, zeekoeien en twee soorten krokodillen.

Pyjama

Kenmerkend voor jonge tapirs is dat ze net als pasgeboren wilde zwijnen nog over een gestreepte ‘pyjamavacht’ beschikken. Dit zorgt voor een perfecte camouflage tegen predatoren. Met drie maanden begint deze pyjama te vervagen en na zo’n zes maanden heeft het jong zijn pyjama geheel uitgetrokken.

Maleise tapirs

Koninklijke Burgers’ Zoo heeft sinds de jaren zeventig laaglandtapirs in de collectie. Ook daarvoor waren er tapirs te zien in Arnhem. In de jaren zestig liepen er Maleise tapirs in Arnhem. Ook met deze tapirs werd in Koninklijke Burgers’ Zoo regelmatig gekweekt.