Een gouden soort?

Er is nogal wat gaande bij onze gouden jakhalzen, aan de rand van de Rimba. Deze soort leeft in het wild in een zeer groot verspreidingsgebied dat loopt van Afrika (van het noorden tot aan Tanzania) en het Midden-Oosten tot aan India en Thailand.

Ook in Europa is deze soort te vinden in landen zoals Griekenland, Bulgarije en Roemenië. Maar de soort rukt op en wordt bijvoorbeeld nu ook gespot in het Duits-Poolse grensgebied, Italië en Slovenië. Dat grote verspreidingsgebied kan ook zorgen voor onduidelijkheden. Hoe zit dat nu precies?

Soort en ondersoort

In het dierenrijk zijn er soorten en ondersoorten. Van jakhalzen bestaan er meerdere soorten, bijvoorbeeld de zadeljakhals, een Afrikaanse soort die we in het verleden in onze collectie hebben gehad, maar ook de gouden jakhals die we nu in onze collectie hebben. Van deze laatste soort zijn er wel twaalf ondersoorten beschreven, maar omdat de variatie zo groot is, is er al jaren een roep om die ondersoorten opnieuw te bekijken met moderne DNA-technieken.

Uit het oosten

In 2008 hadden we de kans om een koppeltje gouden jakhalzen aan onze collectie toe te voegen en dat paste prima in het thema van de Rimba. Maar toen de dieren hier aankwamen, viel ons gelijk op dat de vrouw er heel anders uitzag dan de man. Veel groter en met meer trekken van een wolf, vooral zichtbaar aan de kop. Tegelijkertijd kreeg de dierentuin van Rheine in Duitsland een vergelijkbaar koppel en ook daar vielen de verschillen op. De verklaring die we daaraan gaven, was het feit dat deze soort uit zo’n groot verspreidingsgebied komt en dat we misschien wel te maken hadden met twee verschillende ondersoorten. Het koppel vormde zich, maar het werd niet het beste jakhalskoppel dat we ooit hadden gezien. In 2010 vonden we de man dodelijk gewond in het verblijf. De verwondingen wezen op een aanval van de vrouw. Vrijwel tegelijkertijd gebeurde hetzelfde in de dierentuin van Rheine.

Een nieuw koppeltje

Niet veel later werden we door de dierentuin waar het vrouwtje vandaan was gekomen op de hoogte gesteld van het feit dat het erop leek dat de ouders van het betreffende dier mogelijk helemaal geen gouden jakhalzen waren! Recent DNA- onderzoek wees uit dat de dieren die in Egypte voorkomen en op grote, slanke gouden jakhalzen lijken genetisch gezien niet bij de jakhalzen horen, maar veel dichter bij de wolven staan. Een nieuwe ondersoort van de wolf was dus ontdekt: de Afrikaanse wolf. En Burgers’ Zoo had waarschijnlijk geheel ongewild zo’n bijzonder zeldzaam dier in de collectie. Wat nu? We hebben besloten deze dame uit te plaatsen naar een andere dierentuin die er een mannetje bij zal gaan zoeken van deze nieuwe ondersoort. Wij gaan verder met ‘echte’ gouden jakhalzen, die toch echt beter passen in de Rimba dan een Afrikaanse soort… Een nieuw koppeltje is inmiddels gearriveerd. Van ons vrouwtje (de vermoedelijke wolf) hebben we genetisch materiaal opgestuurd naar een Portugese Universiteit en we hopen binnenkort definitief uitsluitsel te krijgen of het daadwerkelijk om een ‘wolf in jakhalskleren’ gaat.