Grijze kolossen

Al sinds de dertiger jaren van de vorige eeuw zijn er Aziatische olifanten te zien in Burgers’ Zoo. Intussen heeft zich hier al heel wat afgespeeld. Dieren zijn gekomen en gegaan en zelfs circusolifanten hebben hun intrede gedaan. Hierbij geven we een samenvatting van al bijna tachtig jaar Aziatische olifanten in Burgers’ Zoo.

Komen en gaan

In 1933 is de eerste Aziatische olifant naar Arnhem gekomen. Dit was een voormalige K.N.I.L. (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger) olifant die door het ‘Nederlandsch Indisch Goevernement’ aan Burgers' Natuur Dierenpark in Arnhem was geschonken ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van het park. In de loop der jaren zijn daar olifanten bij gekomen en weg gegaan. Sinds 2004 hebben de twee dames Pinky en Rupa het verblijf gedeeld tot er in 2007 twee olifanten uit een Duits circus bij zijn gekomen. Deze dieren waren om welzijnsredenen in beslag genomen en in Burgers’ Zoo ondergebracht. Na de introductie hebben we een tijdje vier olifanten kunnen laten zien, totdat één van de twee vrouwen uit het circus in 2009 overleed.

Bejaardentehuis

Vaak vragen bezoekers zich af of er ook wel eens jongen worden geboren in onze olifantengroep. Het antwoord hierop is kort maar krachtig: nee! In Burgers’ Zoo vangen we alleen oude koeien op die niet meer in andere tuinen kunnen worden gehouden. Geen jonge olifanten dus, maar het is wel een hele belangrijke functie binnen het fokprogramma!

Wisseling van de wacht

Pinky is altijd dominant geweest over Rupa. Toen in 2008 bij deze dominante dame koepokken werden geconstateerd, is ze heel erg ziek geweest. Zo erg dat ze niet meer wilde eten en de verzorgers ’s avonds laat terug kwamen naar de dierentuin om haar toch nog wat eten in de bek te geven. Omdat ze ook sterk afviel en verzwakt was, heeft ze een tijd apart gestaan van de andere olifanten. In die tijd viel het de verzorgers op dat het gedrag van de tweede olifant in rang, Rupa, begon te veranderen. Het leek wel of ze doorhad dat Pinky zwak was. Toen we beide dieren na een lange tijd weer bij elkaar introduceerden, was duidelijk dat de positie van de altijd dominante Pinky veranderd was.

Viva Italia!

Toen bovendien bleek dat een introductie nooit meer zou gaan lukken, was het tijd om een nieuwe plek te gaan zoeken voor Rupa. In overleg met de coördinator van het fokprogramma is besloten om haar samen met een vrouw uit de dierentuin van Pelissane naar Italië te transporteren. Ter voorbereiding zijn twee verzorgers van de Italiaanse dierentuin naar Arnhem gekomen om meer te weten te komen over het gedrag van Rupa en de manier van verzorgen en trainen.

Tientonner

Olifanten worden vervoerd in speciaal aangepaste zeecontainers. De container moet met een speciale kraan voor het verblijf worden gezet. Een heel precies klusje, maar voor de ervaren kraanbestuurder gelukkig een fluitje van een cent.

Hoe krijg je een olifant in een kist…

…de ‘oli(e)’ eruit laten lopen en de ‘fant’ erin stoppen! Was het maar zo eenvoudig. Aan het transport van zo’n groot dier gaan veel trainingen vooraf, zo ook bij Rupa. Allereerst moest ze leren met kettingen om haar voor- en achterpoot te lopen. Deze worden gebruikt om lieren aan vast te maken die nodig zijn om Rupa veilig de kist in te laten lopen. Dit was niet zo heel moeilijk, aangezien ze al gewend was om haar poten aan te geven voor een heerlijke pedicure. Eenmaal gewend aan haar ‘armbanden’ hebben de verzorgers haar geleerd om strak langs het hek te gaan staan. Gelukkig doen olifanten veel voor een heerlijke boterham, dus ook deze training verliep voorspoedig.

Spannende momenten

Op 16 mei was het zover. Een spannende dag, maar door alle training lukte het de verzorgers al vrij snel om Rupa aan de kettingen aan het hekwerk van haar stal vast te zetten. Dit was nodig om het transport op een veilige manier te laten verlopen. Daarna is de container met de kraan tussen de bomen door voor de stal gemanoeuvreerd en is Rupa met behulp van lieren de kist in geloodst. In het begin was Rupa het daar niet echt mee eens en moest er een lichte verdoving van de dierenarts aan te pas komen. Eenmaal rustig hebben we haar zonder veel problemen de kist in kunnen laten lopen en is ze samen met één van haar vaste verzorgers richting Italië gegaan.